Bijvoorbeeld als gevolg van diabetes of beperkte mobiliteit

Overgewicht is een veelvoorkomend probleem bij honden en katten. Het ontstaat vaak geleidelijk, maar kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid en het welzijn van het dier. Naast een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatproblemen en gewrichtsslijtage (artrose), beïnvloedt overgewicht ook het bewegingsapparaat en het herstelvermogen na blessures of operaties.

Oorzaken van overgewicht kunnen zijn:

• Een te hoge energie-inname (bijvoorbeeld te veel of te calorierijk voer)

• Verminderde beweging, door pijn, artrose of een eerder letsel

• Hormonale of stofwisselingsproblemen, zoals bij diabetes mellitus, hypothyreoïdie of na sterilisatie/castratie

• Ouderdom of veranderde leefomstandigheden

Wat zijn de gevolgen voor het bewegingsapparaat?

Overgewicht zorgt voor een toename van de belasting op gewrichten, spieren en pezen. Daardoor kunnen klachten ontstaan zoals:

• Pijn of stijfheid bij bewegen

• Verminderd uithoudingsvermogen

• Verergering van bestaande orthopedische of neurologische aandoeningen (zoals artrose of hernia)

• Tragere genezing bij letsels of na operaties

• Slechtere bloedsuikerregulatie bij diabetespatiënten die niet (voldoende) kunnen bewegen

De rol van fysiotherapie bij gewichtsbeheersing

Fysiotherapie is niet alleen geschikt voor dieren met blessures, maar ook voor het ondersteunen van veilig en verantwoord gewichtsverlies. Beweging helpt:

• De spiermassa te behouden (of terug te winnen)

• De stofwisseling te stimuleren

• De mobiliteit te verbeteren

• De belasting op gewrichten te verminderen

• Pijn te verminderen en zelfvertrouwen te vergroten

Bij dieren met diabetes is gecontroleerde lichaamsbeweging bovendien een belangrijke factor in het stabiel houden van de bloedsuiker.

Aquatraining als effectieve en veilige bewegingsvorm

Voor dieren met overgewicht is beweging op het droge vaak belastend of pijnlijk. Aquatraining biedt dan een uitstekend alternatief. In het water beweegt het dier in een omgeving met minder gewrichtsbelasting, terwijl de weerstand juist helpt bij het opbouwen van spierkracht en conditie. Dit maakt het mogelijk om op een comfortabele manier te bewegen én vetverbranding te stimuleren.

Aquatraining is ook zeer geschikt voor dieren die door hun gewicht of gezondheidstoestand (zoals bij diabetes) maar beperkt kunnen bewegen op land.

Begeleiding in de praktijk

In mijn praktijk bied ik begeleiding aan dieren met overgewicht, zowel als primaire klacht als in combinatie met andere aandoeningen. Daarbij wordt gekeken naar het totale plaatje: de oorzaak van het overgewicht, het bewegingspatroon, eventuele pijnklachten én de praktische mogelijkheden van het dier en de eigenaar.

Revalidatie na operatie of andere veterinaire behandeling
Bijvoorbeeld na heup- of knieoperatie, botbreuk of gewrichtsherstel

Na een orthopedische of neurologische operatie, zoals een heup- of knieoperatie, een botbreukbehandeling of een ingreep aan gewrichten of wervelkolom, is goede revalidatie van essentieel belang voor het herstel. De ingreep zelf herstelt de anatomie, maar pas in de revalidatiefase leert het dier het geopereerde lichaamsdeel weer correct en veilig te gebruiken.

Zonder passende begeleiding bestaat het risico op complicaties zoals:

• Spierverlies en stijfheid

• Onjuiste belasting of looppatroon

• Verminderde gewrichtsfunctie

• Chronische pijn of compensatieproblemen elders in het lichaam

Veelvoorkomende indicaties voor revalidatie zijn:

• Kruisbandoperatie (TPLO, TTA)

• Heupoperaties (zoals bij heupdysplasie of heupluxatie)

• Patellaluxatie-correcties

• Behandeling van botbreuken (conservatief of operatief)

• Artrodese (vastzetten van een gewricht)

• Wervelkolom- of hernia-operaties

Doel van de revalidatie

Revalidatie is gericht op het:

• Herstellen van mobiliteit en kracht

• Verbeteren van coördinatie en stabiliteit

• Bevorderen van een correct looppatroon

• Ondersteunen van littekenweefselherstel

• Voorkómen van overbelasting elders in het lichaam

De begeleiding is afgestemd op de soort ingreep, het type dier, de belastbaarheid en het stadium van herstel. Daarbij wordt altijd rekening gehouden met de instructies van de opererende dierenarts of specialist.

De rol van echografie in het herstel

Echografie kan in de revalidatiefase helpen bij het monitoren van pezen, spieren en littekenweefsel. Dit is vooral relevant bij:

• Vermoeden van spierverkorting of verklevingen

• Herstel na pees- of spieroperaties

• Het opsporen van pijnbronnen bij afwijkend herstelgedrag

Door gerichte beeldvorming kunnen behandelplannen nauwkeuriger worden afgestemd en kunnen hersteltrajecten beter gevolgd worden.

Aquatraining als onderdeel van revalidatie

Aquatraining biedt een veilige manier om gecontroleerd te bewegen met minimale belasting op de geopereerde structuren. Dankzij de opwaartse druk van het water kunnen dieren vaak eerder starten met actieve revalidatie. Tegelijkertijd helpt de weerstand van het water om spierkracht en stabiliteit weer op te bouwen. Aquatraining wordt veel ingezet na knie-, heup- en werveloperaties of bij langdurige inactiviteit.

Behandeling in de praktijk

In mijn praktijk begeleid ik dieren tijdens hun revalidatie met een individuele en gefaseerde aanpak. Fysiotherapie, oefentherapie, chiropractie, echografie en aquatraining kunnen worden gecombineerd, afhankelijk van de aard van de operatie en het herstelverloop. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de verwijzende dierenarts of specialist. Het doel is altijd om het dier op een veilige en effectieve manier terug te brengen naar een functioneel en comfortabel bewegingsniveau.

Bijvoorbeeld spier- of peesscheuren en (sub)luxaties

Bij honden en katten kunnen tijdens spelen, springen, rennen of bij een onverwachte beweging letsels ontstaan aan spieren, pezen, gewrichtsbanden of gewrichten. Dit soort blessures komt voor in alle leeftijden en rassen, maar actieve of sportieve dieren lopen extra risico. De klachten kunnen acuut ontstaan, maar zich ook pas in de dagen erna manifesteren — dan spreken we van een subacuut letsel.

Veelvoorkomende blessures zijn:

• Gedeeltelijke of volledige spier- of peesscheuren

• Verrekkingen of scheuringen van gewrichtsbanden

• (Sub)luxaties van bijvoorbeeld schouder, elleboog of knie

• Overbelasting of ontsteking van peesaanhechtingen (tendinopathie)

Klachten en signalen kunnen zijn:

• Kreupelheid of plotseling minder willen belasten van een poot

• Lokale pijn, zwelling of warmte

• Vermijden van bepaalde bewegingen, zoals springen of traplopen

• Beschermend gedrag zoals likken of bijten op een specifieke plek

• Stijfheid of coördinatieverlies, vooral bij grotere spiergroepen

De rol van echografie bij spier- en peesletsels

Echografie is een waardevol en onmisbaar hulpmiddel bij het opsporen en beoordelen van weke-delenletsels. In tegenstelling tot röntgen, waarmee vooral botstructuren worden beoordeeld, maakt echografie het mogelijk om:

• Spieren, pezen en banden in beeld te brengen

• Scheuren of beschadigingen van pezen of spieren te lokaliseren

• Het herstelproces in de tijd te volgen (bijv. littekenvorming, peesheling)

• Een meer gerichte en op maat gemaakte therapie op te stellen

Voor dieren die een trauma hebben gehad of waar geen duidelijke oorzaak voor kreupelheid wordt gevonden, biedt echografie vaak belangrijke aanvullende informatie.

Fysiotherapie en revalidatie

Na de acute fase is een goed opgebouwd revalidatietraject essentieel om blijvende problemen te voorkomen. Therapie is gericht op:

• Herstel van mobiliteit, kracht en coördinatie

• Voorkomen van compensatiegedrag en overbelasting van andere structuren

• Ondersteunen van een evenwichtig en veilig bewegingspatroon

• Geleidelijke belastingopbouw afgestemd op het herstelstadium

Aquatraining als veilige vervolgstap

Aquatraining is een effectieve manier om beweging en spieractivatie weer op gang te brengen, zonder dat het gewonde gebied volledig belast wordt. De opwaartse druk van het water ontlast het lichaam, terwijl gecontroleerde beweging toch mogelijk is. Dit maakt aquatraining zeer geschikt voor revalidatie na spier- of peesletsels en gewrichtsproblemen.

Praktische checklist: Wat kun je doen bij een acuut letsel?

De eerste 72 uur zijn bepalend. Let op het volgende:

✔️ Rust bieden: beperk beweging, voorkom springen, traplopen of wild spel
✔️ Koelen (indien mogelijk): 2–3 keer per dag 10–15 minuten koelen met een cold pack of natte doek bij zwelling of warmte
✔️ Observeren: noteer wanneer het letsel is ontstaan, welke beweging het dier toen maakte, en of de klacht stabiel blijft, verslechtert of verbetert
✔️ Niet masseren of 'rekken' in de acute fase — dit kan schade verergeren
✔️ Contact opnemen met een dierenarts bij hevige kreupelheid, aanhoudende pijn of zichtbare zwelling
✔️ Vraag gericht om echografisch onderzoek bij (vermoeden van) spier-, pees- of bandletsel voor een duidelijke diagnose

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik echografisch onderzoek met fysiotherapie, chiropractie en aquatraining om blessures aan spieren, pezen of gewrichten doelgericht aan te pakken. De behandeling is altijd afgestemd op het letsel en de herstelfase van het dier. Samenwerking met de dierenarts of specialist maakt onderdeel uit van een zorgvuldige benadering.

Bicepspeesproblemen, schouderluxatie en elleboogdysplasie (LPA, LPC)

De voorhand speelt een belangrijke rol bij ondersteuning en voortbeweging. Aandoeningen aan schouder of elleboog kunnen daardoor een grote impact hebben op het dagelijks functioneren van honden en katten. Klachten ontstaan soms acuut, bijvoorbeeld na een verkeerde beweging of trauma, maar ook geleidelijk als gevolg van een ontwikkelingsstoornis of chronische overbelasting.

Veelvoorkomende aandoeningen aan schouder en elleboog:

• Bicepspeesproblemen: ontsteking of overbelasting van de bicepspees, vaak zichtbaar als pijn of kreupelheid bij belasting van de voorpoot. Dit komt geregeld voor bij sportieve of actieve honden.

• Elleboogdysplasie (ED): verzamelnaam voor groeistoornissen aan het ellebooggewricht, waaronder:

  • LPA (Los Processus Anconeus)

  • LPC (Los Processus Coronoideus)

    Deze aandoeningen komen vooral voor bij jonge, snelgroeiende honden van grotere rassen.

Typische symptomen:

• Kreupelheid van één of beide voorpoten

• Stijfheid na rust of juist na inspanning

• Verminderde beweeglijkheid van schouder of elleboog

• Pijn bij buigen/strekken of bij druk op het gewricht

• Vergroting of verdikking van het gewricht

• Spierafname in de schouderstreek

• Het vermijden van spel, springen of rennen

Diagnostiek en benadering
De diagnose wordt gesteld op basis van lichamelijk onderzoek en aanvullende beeldvorming, zoals röntgen, CT of MRI. Echografie is met name nuttig bij peesproblemen, zoals bij bicepspeesletsels, omdat hiermee de toestand van de weke delen goed beoordeeld kan worden.

Fysiotherapie en functioneel herstel
Afhankelijk van de oorzaak en ernst van de klacht richt de therapie zich op:

• Verbeteren van gewrichtsmobiliteit

• Versterken van omliggende spiergroepen

• Pijnverlichting en verbetering van het looppatroon

• Coördinatie- en balanstraining om overbelasting elders te voorkomen

Aquatraining als ondersteuning
Aquatraining is een effectieve behandelvorm bij schouder- en elleboogklachten. De loopband in water maakt het mogelijk om bewegingen gecontroleerd uit te voeren met minder belasting. Tegelijkertijd stimuleert het spieractiviteit en draagt het bij aan het herwinnen van kracht, stabiliteit en functie.

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik dierfysiotherapie, chiropractie en echografisch onderzoek met gerichte oefentherapie en aquatraining. Elke behandeling wordt afgestemd op de specifieke aandoening en het individuele dier. Waar nodig werk ik samen met de dierenarts of specialist voor een geïntegreerde benadering. Het doel is om het herstel te ondersteunen en het dier zo goed mogelijk te laten functioneren in het dagelijks leven.

Heupdysplasie (HD), Legg-Calvé-Perthes en heupluxatie

Heupklachten bij honden en katten kunnen op verschillende leeftijden voorkomen, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Zowel aangeboren als verworven aandoeningen kunnen leiden tot pijn, instabiliteit en bewegingsbeperkingen. Dieren kunnen lang compenseren voor ongemak, waardoor klachten pas opvallen als de aandoening al langer speelt.

Veelvoorkomende heupaandoeningen:

• Heupdysplasie (HD): een ontwikkelingsstoornis waarbij de heupkom en heupkop niet goed op elkaar aansluiten. Dit leidt tot instabiliteit en op termijn slijtage (artrose).

• Ziekte van Legg-Calvé-Perthes: een aandoening waarbij de doorbloeding van de heupkop tijdelijk verstoord is, wat leidt tot afsterven van botweefsel. Komt vooral voor bij kleine hondenrassen op jonge leeftijd.

• Heupluxatie: een (gedeeltelijke) ontwrichting van het heupgewricht, vaak als gevolg van trauma, zoals een val of aanrijding.

Signalen van heupklachten kunnen zijn:

• Kreupelheid van de achterhand

• Moeite met opstaan of traplopen

• Wiebelen of ‘hoppelen’ van de achterpoten

• Pijn bij aanraking van de heupstreek

• Stijfheid, vooral na rust of in koude omstandigheden

• Minder willen rennen, springen of spelen

• Spierafname rond het bekken of dijbeen

Diagnostiek en benadering
De diagnose wordt doorgaans gesteld op basis van lichamelijk onderzoek en beeldvorming, zoals röntgenfoto’s. Bij chronische klachten kan echografie helpen om de toestand van spieren en pezen rondom het heupgewricht in kaart te brengen. Dit is met name waardevol voor het opstellen van een behandelplan op maat.

Fysiotherapie en aanvullende therapieën
Bij heupaandoeningen richt de therapie zich op het verbeteren van de stabiliteit, spieropbouw en bewegingsvrijheid. Belangrijke elementen van de behandeling zijn:

• Mobiliteitsoefeningen en spierversterking

• Houdings- en bewegingscorrectie

• Pijnvermindering en het verbeteren van de levenskwaliteit

• Advies over beweging, leefomgeving en belasting

Aquatraining bij heupklachten
Aquatraining is bij uitstek geschikt voor dieren met heupklachten. In het water kan het dier gecontroleerd bewegen zonder dat het hele lichaamsgewicht op de gewrichten rust. Tegelijkertijd biedt het water weerstand, waardoor spiergroepen rondom het heupgewricht veilig en effectief getraind worden. Dit draagt bij aan meer stabiliteit en minder pijn bij dagelijkse beweging.

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik fysiotherapie, chiropractie en aquatraining om heupklachten aan te pakken. De behandeling is altijd afgestemd op het individuele dier en gebeurt in overleg met de eigenaar en, indien nodig, de dierenarts. Het doel is om het dier zo comfortabel en functioneel mogelijk te laten bewegen, op korte én lange termijn.

Stijfheid, bewegingsbeperkingen en coördinatieproblemen

Aandoeningen aan het bewegingsapparaat komen vaak voor bij zowel jonge als oudere honden en katten. Artrose, reumatische aandoeningen en OCD (osteochondritis dissecans) zijn chronische of degeneratieve gewrichtsproblemen die kunnen leiden tot pijn, stijfheid en verminderde mobiliteit. Dieren kunnen hun klachten lang verbergen, waardoor subtiele veranderingen in gedrag of beweging de eerste signalen zijn.

Herkenbare klachten kunnen zijn:

• Ochtendstijfheid of moeite met opstarten na rust

• Startstijfheid die verbetert na wat beweging

• Kreupelheid die wisselend aanwezig is

• Moeite met traplopen, springen of opstaan

• Veranderde coördinatie of wankel lopen

• Minder enthousiasme bij spel of wandelen

• Verdikking of warmte rond gewrichten (bij ontstekingsprocessen)

Artrose en reumatische aandoeningen
Artrose is een degeneratief proces waarbij het kraakbeen in het gewrichtslijtage ondergaat. Dit proces leidt tot pijn, stijfheid en verminderde gewrichtsfunctie. Het komt vaak voor bij oudere dieren, maar kan ook ontstaan na een blessure of operatie.

Reumatische aandoeningen zijn ontstekingsziekten van het bewegingsstelsel en kunnen het gevolg zijn van een auto-immuunreactie. Ze veroorzaken vaak wisselende klachten met periodes van verergering en verbetering. Een voorbeeld hiervan is polyartritis, waarbij meerdere gewrichten ontstoken raken.

Osteochondritis dissecans (OCD)
OCD is een ontwikkelingsstoornis waarbij een stukje kraakbeen in het gewricht loskomt of beschadigd raakt. Dit komt vooral voor bij jonge, snelgroeiende honden van grote rassen. OCD veroorzaakt pijn, kreupelheid en soms blijvende gewrichtsschade.

Behandeling en ondersteuning
Hoewel deze aandoeningen niet altijd te genezen zijn, kan fysiotherapie helpen bij het behoud van functionaliteit, pijnvermindering en het vertragen van verdere achteruitgang. De therapie richt zich onder meer op:

• Verbeteren of behouden van de mobiliteit

• Ondersteunen van spierkracht en stabiliteit

• Verminderen van overbelasting op pijnlijke gewrichten

• Bevorderen van een gezonde lichaamshouding en bewegingspatroon

• Coördinatie- en balanstraining

De rol van aquatraining
Aquatraining biedt een veilige en effectieve manier om dieren te laten bewegen zonder overmatige belasting van de gewrichten. De opwaartse druk van het water verlicht de druk op de aangedane gewrichten, terwijl het tegelijkertijd helpt om spieren te activeren en het uithoudingsvermogen op te bouwen. Voor dieren met artrose, reumatische klachten of na OCD-operatie kan dit een waardevol onderdeel zijn van de revalidatie en langdurige ondersteuning.

Behandeling in de praktijk
In mijn praktijk combineer ik dierfysiotherapie, chiropractie en echografisch onderzoek met gerichte trainingsmethoden zoals aquatraining. Elke behandeling wordt afgestemd op de individuele behoeften van het dier, met aandacht voor comfort, functionaliteit en kwaliteit van leven. Wanneer nodig, vindt samenwerking plaats met de behandelend dierenarts of specialist.